ปทรูปสิทธิ_๗.๖ กิพพิธานกัณฑ์_อนาคตกาลิกัปปัจจยันตนัย

อนาคตกาลิกปฺปจฺจยนฺตนย

“กาเล”ติ อธิกาโร.

๖๔๗. ภวิสฺสติ คมาทีหิ ณี ฆิณฺ.

ภวิสฺสติ กาเล คมฺมมาเน คมาทีหิ ธาตูหิ ณี ฆิณฺอิจฺเจเต ปจฺจยา โหนฺติ.

ณการา วุทฺธตฺถา. อายติ คมนํ สีลมสฺสาติ อตฺเถ ณี, วุทฺธิณโลปา.
คามี, คามิโน, อาคามี กาโล. ฆิณปจฺจเย— “กฺวจิ ธาตู”ติอาทินา ฆโลโป, คามํคามิ, คามี, คามโย.

ภช เสวายํ, อายติ ภชิตุํ สีลมสฺสาติ ภาชี, ภาชิ, “น กคตฺตํ จชา”ติ โยควิภาเคน นิเสธนโต “สจชานํ กคา ณานุพนฺเธ”ติ คตฺตํ น ภวติ. สุ คติมฺหิ, การิเต วุทฺธิอาวาเทสา จ, อายติ ปสฺสวิตุํ สีลมสฺสาติ ปสฺสาวี, ปสฺสาวิ. อายติ ปฏฺฐานํ สีลมสฺสาติ ปฏฺฐายี, ปฏฺฐายิ, “อาการนฺตานมาโย”ติ อายาเทโส.

“ภวิสฺสตี”ติ อธิกาโร.

๖๔๘. กิริยายํ ณฺวุตฺโว.

กิริยายํ กิริยตฺถายํ คมฺมมานายํ ธาตูหิ ณฺวุตฺุอิจฺเจเต ปจฺจยา โหนฺติ ภวิสฺสติ กาเล.

ณฺวุมฺหิ— ณโลปวุทฺธิอกาเทสา, กริสฺสํ วชตีติ การโก วชติ.

ตุมฺหิ— “กรสฺส จ ตตฺตํ ตุสฺมิ”นฺติ ตกาโร, เสสํ กตฺตุสมํ, กตฺตา วชติ,

กตฺตุํ วชตีติ อตฺโถ. เอวํ ปจิสฺสํ วชตีติ ปาจโก วชติ, ปจิตา วชติ. ภุญฺชิสฺสํ วชตีติ ภุญฺชโก วชติ, โภตฺตา วชติ อิจฺจาทิ.

๖๔๙. กมฺมนิ โณ.

กมฺมสฺมึ อุปปเท ธาตูหิ ณปฺปจฺจโย โหติ ภวิสฺสติ กาเล ณโลปวุทฺธี.

นครํ กริสฺสตีติ นครกาโร วชติ. ลู เฉทเน, สาลึ ลวิสฺสตีติ สาลิลาโว วชติ. วป พีชสนฺตาเน, ธญฺญํ วปิสฺสตีติ ธญฺญวาโป วชติ. โภคํ ททิสฺสตีติ โภคทาโย วชติ, สินฺธุํ ปิวิสฺสตีติ สินฺธุปาโย วชติ อิจฺจาทิ.

“กมฺมนี”ติ วตฺตเต.

๖๕๐. เสเส สฺสํ นฺตุ มานานา.

กมฺมสฺมึ อุปปเท เสเส อปริสมตฺตตฺเถ ธาตูหิ สฺสํนฺตุ มาน อานอิจฺเจเต ปจฺจยา โหนฺติ ภวิสฺสติ กาเล คมฺมมาเน, เต จ กิตกตฺตา กตฺตริ ภวนฺติ. กมฺมํ กริสฺสตีติ อตฺเถ สฺสํปจฺจโย, อิการาคโม, สิโลโป, กมฺมํ กริสฺสํ วชติ, สาเปกฺขตฺตา น สมาโส. นฺตุปจฺจเย “ตนาทิโต โอยิรา”ติ โอ, “สิมฺหิ วา”ติ นฺตฺว’นฺตสฺส อตฺตํ, กมฺมํ กริสฺสตีติ กมฺมํ กโรนฺโต วชติ อิจฺจาทิ คุณวนฺตุสมํ.

อถ วา “ภวิสฺสติ คมาทีหิ ณี ฆิณฺ”ติ เอตฺถ “ภวิสฺสตี”ติ วจนโต “สฺสนฺตุ”อิติ เอโกว ปจฺจโย ทฏฺฐพฺโพ, ตโต “สิมฺหิ วา”ติ อตฺตํ, “นฺตสทฺโท อ”มิติโยควิภาเคน อมาเทโส, สิโลโป, กริสฺสํ กริสฺสนฺโต, กริสฺสนฺตา, กริสฺสนฺตํ, กริสฺสนฺเต, กริสฺสตา กริสฺสนฺเตน, กริสฺสนฺเตหิ, กริสฺสโต กริสฺสนฺตสฺส, กริสฺสตํ กริสฺสนฺตานํ, กริสฺสตา, กริสฺสนฺเตหิ, กริสฺสโต กริสฺสนฺตสฺส, กริสฺสตํ กริสฺสนฺตานํ, กริสฺสติ กริสฺสนฺเต, กริสฺสนฺเตสูติอาทิ คุณวนฺตุสทิสํ เนยฺยํ.

มานมฺหิ— โอการาการานํ อุตฺตํ, กมฺมํ กริสฺสตีติ กมฺมํ กุรุมาโน, กมฺมํ กราโน วชติ.

เอวํ โภชนํ ภุญฺชิสฺสํ วชติ, โภชนํ ภุญฺชนฺโต, ภุญฺชมาโน, ภุญฺชาโน วชติ.

สพฺพตฺถ กตฺตริ นฺตุมาเนสุ สกสกวิกรณปฺปจฺจโย กาตพฺโพ.

ขาทนํ ขาทิสฺสตีติ ขาทนํ ขาทิสฺสํ วชติ, ขาทนํ ขาทนฺโต, ขาทนํ ขาทมาโน, ขาทนํ ขาทาโน วชติ. มคฺคํ จริสฺสตีติ มคฺคํ จริสฺสํ, มคฺคํ จรนฺโต, มคฺคํ จรมาโน, มคฺคํ จราโน วชติ. ภิกฺข อายาจเน, ภิกฺขํ ภิกฺขิสฺสตีติ ภิกฺขํภิกฺขิสฺสํ จรติ, ภิกฺขํ ภิกฺขนฺโต, ภิกฺขํ ภิกฺขมาโน, ภิกฺขํ ภิกฺขาโน จรติ อิจฺจาทิ.

อนาคตกาลิกปฺปจฺจยนฺตนโย.