ปทรูปสิทธิ_๖.๘ อาขยาตกัณฑ์_วิกรณวิธาน_จุราทิคณ

จุราทิคณ

จุร เถยฺเย, ปุเร วิย ธาตฺวนฺตโลโป, วิภตฺตุปฺปตฺติ.

“ตถา กตฺตริ จา”ติ อิโต “กตฺตรี”ติ จ สีหวิโลกเนน ภาวกมฺมคฺคหณานิ จ วตฺตนฺเต, มณฺฑูกคติยา การิตคฺคหณญฺจ.

๕๒๕. จุราทิโต เณณยา.

จุรอิจฺเจวมาทิโต ธาตุคณโต เณ ณยอิจฺเจเต ปจฺจยา โหนฺติ กตฺตริ, ภาเว จ กมฺมนิ, วิภตฺติปฺปจฺจเยสุ. “การิตํ วิย ณานุพนฺโธ”ติ เณ ณยานํ การิตพฺยปเทโส.

๕๒๖. การิตานํ โณ โลปํ.

การิตปฺปจฺจยานํ ณกาโร โลปมาปชฺชเต.

๕๒๗. อสํโยคนฺตสฺส วุทฺธิ การิเต.

อสํโยคนฺตสฺส ธาตุสฺส การิเต ปเร วุทฺธิ โหตีติ อุการสฺโสกาโรวุทฺธิ.

ธนํ โจเรติ, โจเรนฺติ. โจเรสิ, โจเรถ. โจเรมิ, โจเรม.

ณยปฺปจฺจเย— โจรยติ, โจรยนฺติ. โจรยสิ, โจรยถ. โจรยามิ, โจรยาม. โจรยเต, โจรยนฺเต. โจรยเส, โจรยวฺเห. โจรเย, โจรยามฺเห. กมฺเม ยปฺปจฺจเย อีการาคโม, สรโลปาทิ จ, โจรียเต เทวทตฺเตน, โจรียติ, โจรียนฺติ อิจฺจาทิ. โจเรตุ, โจเรนฺตุ. โจเรหิ. โจรยตุ, โจรยนฺตุ. โจรย, โจรยาหิ. โจเรยฺย, โจเรยฺยุํ. โจรเย, โจรเยยฺยุํ.

อโจเรสิ, โจเรสิ, อโจเรสุํ, โจเรสุํ. อโจรยิ, โจรยิ, อโจรยึสุ, โจรยึสุ, อโจรยุํ, โจรยุํ.

อโจเรสิ, อโจเรสิตฺถ. ตฺวํ อโจรยิ, อโจรยิตฺถ. อโจเรสึ, อโจเรสิมฺห. อโจรยึ, อโจรยิมฺห. อโจรยิตฺถ. อโจรียิตฺถ, อโจรียิ. โจริสฺสติ, โจริสฺสนฺติ. โจรยิสฺสติ, โจรยิสฺสนฺติ. โจรียิสฺสเต, โจรียิสฺสนฺเต. โจรียิสฺสติ, โจรียิสฺสนฺติ. อโจริสฺส, อโจรยิสฺส. อโจรียิสฺสถ, อโจรียิสฺส อิจฺจาทิ.

ตถา จินฺต จินฺตายํ, สํโยคนฺตตฺตา วุทฺธิอภาโวว วิเสโส.

จินฺเตติ, จินฺตยติ, จินฺเตนฺติ, จินฺตยนฺติ. จินฺเตตุ, จินฺตยตุ. จินฺเตยฺย, จินฺตเยยฺย. อจินฺเตสิ, จินฺเตสิ, อจินฺตยิ, จินฺตยิ. จินฺเตสฺสติ, จินฺตยิสฺสติ. อจินฺติสฺส, อจินฺตยิสฺส อิจฺจาทิ.

มนฺต คุตฺตภาสเน, มนฺเตติ, มนฺตยติ อิจฺจาทิ ปุริมสมํ.

ปาล รกฺขเณ, ธมฺมํ ปาเลติ, ปาลยติ. ปาลียติ. ปาเลตุ, ปาลยตุ อิจฺจาทิ.

ฆฏ ฆฏเน, ฆาเฏติ, ฆาฏยติ, ฆเฏติ, ฆฏยติ, ฆฏาทิตฺตา วิกปฺเปน วุทฺธิ.

วิท ญาเณ, เวเทติ, เวทยติ.

คณ สงฺขฺยาเน, “ฆฏาทีนํ วา”ติ น วุทฺธิ, คเณติ, คณยติ อิจฺจาทิ, สพฺพตฺถ สุโพธํ.

จุราทิคโณ.

ภูวาที จ รุธาที จ, ทิวาที สฺวาทโย คณา;

กิยาที จ ตนาที จ, จุราที จิธ สตฺตธา.

วิกรณวิธานํ สมตฺตํ.