โลกนีติปาฬิแปล_๗.๑๔๐ หมวดเบ็ดเตล็ด / คงรเป็นดุจพรานผู้กลัวภัย

#ควรเป็นดุจพรานผู้กลัวภัย#
๑๔๐.
ทิวา นาทิกฺขา วตฺตพฺพํ, รตฺโต นาวจเนน จ;
สญฺจเรยฺย ภยา ภีโต, วเน วนจรี ยถาฯ

„บุคคลไม่ควรพูดจาในเวลากลางวัน
หรือในกลางคืน หากยังไม่แน่ใจ
ควรประพฤติดุจพรานผู้กลัวภัย
ท่องเที่ยวไปในป่า ฉะนั้น.“

(#โลกนีติ หมวดเบ็ดเตล็ด คาถาที่ ๑๔๐)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#ทิวา (กลางวัน, ในวัน) นิบาต
#นาทิกฺขา ตัดบทเป็น น+อทิกฺขา (ศัพท์นี้ ไม่แน่ใจครับว่าทำตัวอย่างไร? ขอฝากไว้ก่อน)
#วตฺตพฺพํ (คำที่ควรกล่าว) วจ+ตพฺพ > วตฺตพฺพ+อํ
#รตฺโต (กลางคืน, ในราตรี) รตฺติ+สฺมึ, แปลง สฺมึ เป็น โอ ได้บ้าง ด้วยสูตรว่า อาทิโต โอ จ. (รู ๑๘๖)
#นาวจเนน ตัดบทเป็น น (ไม่) +อวจเนน (ด้วยการไม่พูด)
#จ (ด้วย, และ) นิบาต
#สญฺจเรยฺย (พึงเที่ยวไป, สัญจรไป, ประพฤติ) สํ+จร+อ+เอยฺย ภูวาทิ. กัตตุ.
#ภยา (เพราะความกลัว, แต่ภัย) ภย+สฺมา
#ภีโต (กลัวแล้ว, ผู้กลัว, คนกลัว) ภี+ต > ภีต+สิ
#วเน (ในป่า, พนา) วน+สฺมึ
#วนจรี (คนชอบเที่ยวป่า, นายพราน) วน+จร > วนจร+อี ปัจจัยในตัทธิต > วนจรี+สิ, ลบ สิ.
#ยถา (เหมือน, ดุจ) นิบาตบอกการเปรียบเทียบ

คาถานี้ ค่อนข้างแปลยากหน่อยครับ จึงขอเอาคำแปลจากโลกนีติไตรพากย์ มาสรุปไว้ตามที่ปรากฎด้านบนนั้น พอเป็นแนวทางไปก่อนนะครับ.

……………….