อภิธานัปปทีปิกา_๒.๕ ภูกัณฑ์_อรัญญวรรค

๒.๕. อรญฺญวคฺค

๕๓๖.

อรญฺญํ กานนํ ทาโย, คหนํ วิปินํ วนํ;

อฏวี’ตฺถี มหารญฺญํ, ตฺวรญฺญานีตฺถิยํ ภเวฯ

๕๓๗.

นครา นาติทูรสฺมิ, สนฺเตหิ โยภิโรปิโต;

ตรุสณฺโฑ ส อาราโม, ตโถปวนมุจฺจเตฯ

๕๓๘.

สพฺพสาธารณา’รญฺญํ, รญฺญมุยฺยานมุจฺจเต;

เญยฺยํ ตเทว ปมท-, วนมนฺเตปุโรจิตํฯ

๕๓๙.

ปนฺติ วีถฺยา’วลิ เสณิ, ปาฬิ เลขา ตุ ราชิ จ;

ปาทโป วิฏปี รุกฺโข, อโค สาโล มหีรุโหฯ

๕๔๐.

ทุโม ตรุ กุโช สาขี, คจฺโฉ ตุ ขุทฺทปาทโป;

ผลนฺติ เย วินา ปุปฺผํ, เต วุจฺจนฺติ วนปฺปติฯ

๕๔๑.

ผลปากาวสาเน โย, มรตฺโยสธิ สา ภเว;

ตีสุ วญฺฌาผลา จาถ, ผลิโน ผลวา ผลีฯ

๕๔๒.

สมฺผุลฺลิโต ตุ วิกโจ, ผุลฺโล วิกสิโต ติสุ;

สิโร’คฺคํ สิขโรนิตฺถี, สาขา ตุ กถิตา ลตาฯ

๕๔๓.

ทลํ ปลาสํ ฉทนํ, ปณฺณํ ปตฺตํ ฉโท ปฺยถ;

ปลฺลโว วา กิสลยํ, นวุพฺภินฺเน ตุ องฺกุโรฯ

๕๔๔.

มกุลํ วา กุฏุมโล, ขารโก ตุ จ ชาลกํ; (มกุฬํ)

กลิกา โกรโกนิตฺถี, วณฺฏํ ปุปฺผาทิพนฺธนํฯ

๕๔๕.

ปสโว กุสุมํ ปุปฺผํ, ปราโค ปุปฺผโช รโช;

มกรนฺโท มธุ มตํ, ถวโก ตุ จ โคจฺฉโกฯ

๕๔๖.

ผเล ตฺวา’เม สลาฏุ’ตฺโต, ผลํ ตุ ปกฺกมุจฺจเต;

จมฺปก’มฺพาทิ กุสุม-, ผลนามํ นปุํสเกฯ

๕๔๗.

มลฺลิกาที ตุ กุสุเม, สลิงฺคา วีหโย ผเล;

ชมฺพู’ตฺถี ชมฺพวํ ชมฺพุ, วิฏโป วิฏภี’ตฺถิยํฯ

๕๔๘.

มูลมารพฺภ สาขนฺโต, ขนฺโธ ภาโค ตรุสฺสถ;

โกฏโรนิตฺถิยํ รุกฺขจฺ-, ฉิทฺเท กฏฐํ ตุ ทารุ จฯ

๕๔๙.

พุนฺโท มูลญฺจ ปาโทถ, สงฺกุ’ตฺโต ขาณุนิตฺถิยํ;

กรหาฏํ ตุ กนฺโทถ, กฬีโร มตฺถโก ภเวฯ

๕๕๐.

วลฺลรี มญฺชรี นารี, วลฺลี ตุ กถิตา ลตา;

ถมฺโภ คุมฺโพ จ อกฺขนฺเธ, ลตา วิรู ปตานินีฯ

๕๕๑.

อสฺสตฺโถ โพธิ จ ทฺวีสุ, นิโคฺรโธ ตุ วโฏ ภเว;

กพิฏฺโฐ จ กปิตฺโถ จ, ยญญงฺโค ตุ อุทุมฺพโรฯ (กพิตฺโถ)

๕๕๒.

โกวิฬาโร ยุคปตฺโต, อุทฺทาโล วาตฆาตโก;

ราชรุกฺโข กตมาลีนฺ-, ทีวโร พฺยาธิฆาตโกฯ

๕๕๓.

ทนฺตสโฐ จ ชมฺภีโร, วรโณ ตุ กเรริ จ;

กึสุโก ปาฬิภทฺโทถ, วญฺชุโล ตุ จ เวตโสฯ

๕๕๔.

อมฺพาฏโก ปีตนโก, มธุโก ตุ มธุทฺทุโม;

อโถ คุฬผโล ปีลุ, โสภญฺชโน จ สิคฺคุ จฯ

๕๕๕.

สตฺตปณฺณี ฉตฺตปณฺโณ, ตินิโส ตฺวติมุตฺตโก;

กึสุโก ตุ ปลาโสถ, อริฏฺโฐ เผณิโล ภเวฯ (เผนิโล)

๕๕๖.

มาลูร เพลุวา พิลฺโล, ปุนฺนาโค ตุ จ เกสโร;

สาลโว ตุ จ โลทฺโทถ, ปิยาโล สนฺนกทฺทุ จฯ

๕๕๗.

ลิโกจโก ตถา’งฺโกโล, อถ คุคฺคุลุ โกสิโก;

อมฺโพ จูโต สโห ตฺเวโส, สหกาโร สุคนฺธวาฯ

๕๕๘.

ปุณฺฑรีโก จ เสตมฺโพ, เสลุ ตุ พหุวารโก;

เสปณฺณี กาสฺมิรี จาถ, โกลี จ พทรีตฺถิยํฯ

๕๕๙.

โกลํ จานิตฺถี พทโร, ปิลกฺโข ปิปฺปลี’ตฺถิยํ;

ปาฏลี กณฺหวณฺฏา จ, สาทุกณฺโฏ วิกงฺกโตฯ (กณฺหวนฺตา)

๕๖๐.

ตินฺทุโก กาฬกฺขนฺโธ จ, ติมฺพรูสก ติมฺพรู;

เอราวโต ตุ นารงฺโค, กุลโก กากตินฺทุโกฯ

๕๖๑.

กทมฺโพ ปิยโก นีโป, ภลฺลี ภลฺลาตโก ติสุ;

ฌาวุโก ปิจุโล จาถ, ติลโก ขุรโก ภเวฯ

๕๖๒.

จิญฺจา จ ตินฺติณี จาถ, คทฺทภณฺโฑ กปีตโน;

สาโล’สฺสกณฺโณ สชฺโชถ, อชฺชุโน กกุโธ ภเวฯ

๕๖๓.

นิจุโล มุจลินฺโท จ, นีโปถ ปิยโก ตถา;

อสโน ปีตสาโลถ, โคลีโส ฌาฏโล ภเวฯ

๕๖๔.

ขีริกา ราชายตนํ, กุมฺภี กุมุทิกา ภเว;

ยูโป ตุ กมุโก จาถ, ปฏฺฏิ ลาขาปสาทโนฯ

๕๖๕.

อิงฺคุที ตาปสตรุ, ภุชปตฺโต ตุ อาภุชี;

ปิจฺฉิลา สิมฺพลี ทฺวีสุ, โรจโน โกฏสิมฺพลีฯ

๕๖๖.

ปกิริโย ปูติโกถ, โรหี โรหิตโก ภเว;

เอรณฺโฑ ตุ จ อามณฺโฑ, อถ สตฺตุผลา สมีฯ

๕๖๗.

นตฺตมาโล กรญฺโชถ, ขทิโร ทนฺตธาวโน;

โสมวกฺโก ตุ กทโร, สลฺโล ตุ มทโน ภเวฯ

๕๖๘.

อถาปิ อินฺทสาโล จ, สลฺลกี ขารโก สิยา;

เทวทารุ ภทฺททารุ, จมฺเปยฺโย ตุ จ จมฺปโกฯ

๕๖๙.

ปนโส กณฺฏกิผโล, อภยา ตุ หรีตกี;

อกฺโข วิภีตโก ตีสุ, อมตา’มลกี ติสุฯ

๕๗๐.

ลพุโช ลิกุโจ จาถ, กณิกาโร ทุมุปฺปโล;

นิมฺโพ’ริฏฺโฐ ปุจิมนฺโท, กรโก ตุ จ ทาฬิโมฯ

๕๗๑.

สรโล ปูติกฏฺฐญฺจ, กปิลา ตุ จ สึสปา;

สามา ปิยงฺคุ กงฺคุปิ, สิรีโส ตุ จ ภณฺฑิโลฯ

๕๗๒.

โสณโก ทีฆวณฺโฏ จ, วกุโล ตุ จ เกสโร; (ทีฆวนฺโต)

กาโกทุมฺพริกา เผคฺคุ, นาโค ตุ นาคมาลิกาฯ

๕๗๓.

อโสโก วญฺชุโล จาถ, ตกฺการี เวชยนฺติกา;

ตาปิญฺโฉ จ ตมาโลถ, กุฏโช คิริมลฺลิกาฯ

๕๗๔.

อินฺทยโว ผเล ตสฺสาคฺ-, คิมนฺโถ กณิกา ภเว;

นิคุณฺฑิ’ตฺถี สินฺทุวาโร, ติณสูลํ ตุ มลฺลิกาฯ (นิคุณฺฐิตฺถี, ติณสุญฺญํ)

๕๗๕.

เสผาลิกา นีลิกาถ, อปฺโผฏา วนมลฺลิกา;

พนฺธุโก ชโสุมนํ, ภณฺฑิโก พนฺธุชีวโกฯ

๕๗๖.

สุมนา ชาติสุมนา, มาลตี ชาติ วสฺสิกี;

ยูถิกา มาคธี จาถ, สตฺตลา นวมลฺลิกาฯ

๕๗๗.

วาสนฺตี,ตฺถี อติมุตฺโต, กรวีโร’สฺสมารโก;

มาตุลุงฺโค พีชปูโร, อุมฺมตฺโต ตุ จ มาตุโลฯ

๕๗๘.

กรมนฺโท สุเสโน จ, กุนฺทํ ตุ มาฆฺยมุจฺจเต;

เทวตาโส ตุ ชีมูโต-, ถา’มิลาโต มหาสหาฯ

๕๗๙.

อโถ เสเรยฺยโก ทาสี, กึกิราโต กุรณฺฏโก;

อชฺชุโก สิตปณฺณาโส, สมีรโณ ผณิชฺชโกฯ

๕๘๐.

ชปา ตุ ชยสุมนํ, กรีโร กกโจ ภเว;

รุกฺขาทนี จ วนฺทากา, จิตฺตโก ตฺว’คฺคิสญฺญิโตฯ

๕๘๑.

อกฺโก วิกีรโณ ตสฺมึ, ตฺว’ ฬกฺโก เสตปุปฺผเก;

ปูติลตา คโฬจี จ, มุพฺพา มธุรสาปฺยถฯ

๕๘๒.

กปิกจฺฉุ ทุผสฺโสถ, มญฺชิฏฺฐา วิกสา ภเว;

อมฺพฏฺฐา จ ตถา ปาฐา, กฏุกา กฏุโรหิณีฯ

๕๘๓.

อปามคฺโค เสขริโก, ปิปฺปลี มาคธี มตา;

โคกณฺฏโก จ สิงฺฆาโฏ, โกลวลฺลี’ภปิปฺปลีฯ (ปิปฺผลี)

๕๘๔.

โคโลมี ตุ วจา จาถ, คิริกณฺยปราชิตา;

สีหปุจฺฉี ปญฺหิปณฺณี, สาลปณฺณี ตุ จ’ตฺถิราฯ (จถิรา)

๕๘๕.

นิทิทฺธิกา ตุ พฺยคฺฆี จ, อถ นีลี จ นีลินี;

ชิญฺชุโก เจว คุญฺชาถ, สตมูลี สตาวรีฯ

๕๘๖.

มโหสธํ ตฺว’ติวิสา, พากุจี โสมวลฺลิกา;

ทาพฺพี ทารุหลิทฺทาถ, พิฬงฺคํ จิตฺรตณฺฑุลาฯ

๕๘๗.

นุหี เจว มหานาโม, มุทฺทิกา ตุ มธุรสา;

อถาปิ มธุกํ ยฏฺฐิ-, มธุกามธุยฏฐิกา ฯ

๕๘๘.

วาติงฺคโณ จ ภณฺฑากี, วาตฺตากี พฺรหตีปฺยถ;

นาคพลา เจว ฌสา, ลางฺคลี ตุ จ สารทีฯ

๕๘๙.

รมฺภา จ กทลี โมโจ, กปฺปาสี พทรา ภเว;

นาคลตา ตุ ตมฺพูลี, อคฺคิชาลา ตุ ธาตกีฯ

๕๙๐.

ติวุตา ติปุฏา จาถ, สามา กาฬา จ กถฺยเต;

อโถ สิงฺคี จ อุสโภ, เรณุกา กปิฬา ภเวฯ (กปิลา)

๕๙๑.

หิริเวรญฺจ วาลญฺจ, รตฺตผลา ตุ พิมฺพิกา;

เสเลยฺย’มสฺมปุปฺผญฺจ, เอลา ตุ พหุลา ภเวฯ

๕๙๒.

กุฏฺฐญฺจ พฺยาธิ กถิโต, วาเนยฺยํ ตุ กุฏนฺนฏํ;

โอสธิ ชาติมตฺตมฺหิ, โอสธํ สพฺพ’มชาติยํฯ

๕๙๓.

มูลํ ปตฺตํ กฬีร’คฺคํ, กนฺทํ มิญฺชา ผลํ ตถา;

ตโจ ปุปฺผญฺจ ฉตฺตนฺติ, สากํ ทสวิธํ มตํฯ

๕๙๔.

ปปุนฺนาโฏ เอฬคโล, ตณฺฑุเลยฺโย’ปฺปมาริโส;

ชีวนฺติ ชีวนี จาถ, มธุรโก จ ชีวโกฯ

๕๙๕.

มหากนฺโท จ ลสุณํ, ปลณฺฑุ ตุ สุกนฺทโก;

ปโฏโล ติตฺตโก จาถ, ภิงฺคราโช จ มกฺกโวฯ

๕๙๖.

ปุนนฺนวา โสถฆาตี, วิตุนฺนํ สุนิสณฺณกํ; (สุนิสนฺนกํ)

การเวลฺโล ตุ สุสวี, ตุมฺพฺยา’ลาพุ จ ลาพุ สาฯ

๕๙๗.

เอฬาลุกญฺจ กกฺการี, กุมฺภณฺโฑ ตุ จ วลฺลิโภ;

อินฺทวารุณี วิสาลา, วตฺถุกํ วตฺถุเลยฺยโกฯ

๕๙๘.

มูลโกนิตฺถิยํ จุจฺจุ, ตมฺพโก จ กลมฺพโก;

สากเภทา กาสมทฺท-, ฌชฺฌรี ผคฺควา’ทโยฯ

๕๙๙.

สทฺทโล เจว ทุพฺพา จ, โคโลมี สา สิตา ภเว;

คุนฺทา จ ภทฺทมุตฺตญฺจ, รสาโล ตุ’จฺฉุ เวฬุ ตุฯ

๖๐๐.

ตจสาโร เวณุ วํโส, ปพฺพํ ตุ ผลุ คณฺฐิ โส;

กีจกา เต สิยุํ เวณู, เย นทนฺตฺยา’นิลทฺธุตาฯ

๖๐๑.

นโฬ จ ธมโน โปฏ-, คโล ตุ กาสมิตฺถิ น;

เตชโน ตุ สโร มูลํ, ตู’ สีรํ พีรณสฺส หิฯ

๖๐๒.

กุโส วรหิสํ ทพฺโพ, ภูติณกํ ตุ ภูติณํ;

ฆาโส ตุ ยวโส จาถ, ปูโค ตุ กมุโก ภเวฯ

๖๐๓.

ตาโล วิเภทิกา จาถ, ขชฺชุรี สินฺทิ วุจฺจติฯ

๖๐๔.

หินฺตาล, ตาล, ขชฺชูรี, นาลิเกรา ตเถว จ;

ตาลี จ เกตกี นารี, ปูโค จ ติณปาทปาติฯ

อิติ อรญฺญวคฺโคฯ