ปทรูปสิทธิ_๕.๔ ตัทธิตกัณฑ์_วิเสสตัทธิต

วิเสสตทฺธิต

“สพฺเพ อิเม ปาปา อยมิเมสํ วิเสเสน ปาโป”ติ วิคฺคเห—

๓๙๐. วิเสเส ตรตมิสิกิยิฏฺฐา.

วิเสสตฺเถ ตร ตม อิสิก อิย อิฏฺฐอิจฺเจเต ปจฺจยา โหนฺติ.

ปาปตโร, ปาปตรา, ปาปตรํ. ตโตปิ อธิโก ปาปตโม, ปาปตมา, ปาปตมํ. ปาปิสิโก, ปาปิสิกา,
ปาปิสิกํ. ปาปิโย, ปาปิยา, ปาปิยํ. ปาปิฏฺโฐ, ปาปิฏฺฐา, ปาปิฏฺฐํ. อติสเยน ปาปิฏฺโฐ, ปาปิฏฺฐตโร. เอวํ ปฏุตโร, ปฏุตโม, ปฏิสิโก, ปฏิโย, ปฏิฏฺโฐ. สพฺเพสํ อติสเยน วโร วรตโร, วรตโม, วริสิโก, วริโย, วริฏฺโฐ. เอวํ ปณีตตโร, ปณีตตโม.

“สพฺเพ อิเม วุฑฺฒา อยมิเมสํ วิเสเสน วุฑฺโฒ”ติ อตฺเถ อิย-อิฏฺฐปฺปจฺจยา โหนฺติ.

๓๙๑. วุฑฺฒสฺส โชอิยิฏฺเฐสุ.

สพฺพสฺเสว วุฑฺฒสทฺทสฺส โช โหติ อิย อิฏฺฐอิจฺเจเตสุ ปจฺจเยสุ.

เชยฺโย, เชฏฺโฐ, เอตฺถ จ “สรโลปาทิ”สุตฺเต ตุคฺคหเณน โลปมกตฺวา “สรา สเร โลป”นฺติ ปุพฺพสเร ลุตฺเต “กฺวจาสวณฺณํ ลุตฺเต”ติ เอกาโร.

“อิยิฏฺเฐสู”ติ อธิกาโร, “โช”ติ จ วตฺตเต.

๓๙๒. ปสตฺถสฺส โส จ.

สพฺพสฺเสว ปสตฺถสทฺทสฺส สาเทโส โหติ, โช จ อิยิฏฺเฐสุ.

อยญฺจ ปสตฺโถ อยญฺจ ปสตฺโถ สพฺเพ อิเม ปสตฺถา อยมิเมสํ วิเสเสน ปสตฺโถติ เสยฺโย,

เสฏฺโฐ, เชยฺโย, เชฏฺโฐ.

๓๙๓. อนฺติกสฺส เนโท.

สพฺพสฺเสว อนฺติกสทฺทสฺส เนทาเทโส โหติ อิยิฏฺเฐสุ.

วิเสเสน อนฺติโกติ เนทิโย, เนทิฏฺโฐ.

๓๙๔. พาฬฺหสฺส สาโธ.

สพฺพสฺเสว พาฬฺหสทฺทสฺส สาธาเทโส โหติ อิยิฏฺเฐสุ.

วิเสเสน พาฬฺโหติ สาธิโย, สาธิฏฺโฐ.

๓๙๕. อปฺปสฺส กณฺ.

สพฺพสฺส อปฺปสทฺทสฺส กณฺ โหติ อิยิฏฺเฐสุ.

วิเสเสน อปฺโปติ กณิโย, กณิฏฺโฐ.

“วิเสเสน ยุวา”ติ อตฺเถ “กณฺ”อิติ วตฺตเต.

๓๙๖. ยุวานญฺจ.

สพฺพสฺส ยุวสทฺทสฺส กณฺ โหติ อิยิฏฺเฐสุ.

“เตสุ วุทฺธี”ติอาทินา ณการสฺส นกาโร. กนิโย, กนิฏฺโฐ.

๓๙๗. วนฺตุ มนฺตุ วีนญฺจ โลโป.

วนฺตุ-มนฺตุ-วี อิจฺเจเตสํ ปจฺจยานํ โลโป โหติ อิยิฏฺเฐสุ.

สพฺเพ อิเม คุณวนฺโต อยมิเมสํ วิเสเสน คุณวาติ คุณิโย, คุณิฏฺโฐ, วิเสเสน สติมาติ สติโย, สติฏฺโฐ, วิเสเสน เมธาวีติ เมธิโย, เมธิฏฺโฐ อิจฺจาทิ.

วิเสสตทฺธิตํ.