#วิถีชีวิตของคนพาล#
๗๒.
น สาธุ พลวา พาโล, สาหสา วินฺทเต ธนํ;
กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ, นิรยํ โสปปชฺชติ ฯ
„คนพาลมีอำนาจย่อมไม่เป็นประโยชน์,
คนพาลหาทรัพย์ด้วยวิธีป่าเถื่อน;
คนพาลนั้นเป็นคนไร้ปัญญา,
หลังตายไป เขาจะเข้าถึงนรก.“
(#โลกนีติ หมวดคนพาล คาถาที่ ๗๒ #กวิทัปปณนีติ ๒๑๒)
……………….
ศัพท์น่ารู้ :
#น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ
#สาธุ (ดี, งาม, เป็นประโยชน์, ยังประโยชน์ให้สำเร็จ) นิบาต
#พลวา (มีกำลัง) พล+วนฺตุ ปัจจัยในตทัสสัตถิตัทธิต > พลวนฺตุ+สิ วิ. พลํ อสฺส อตฺถีติ พลวา.
(กำลังย่อมมีแก่เขา เหตุนั้น เขา ชื่อว่า เป็นผู้มีกำลัง). แปลง นฺตุ กับ สิ เป็น อา ด้วยสูตรว่า อา สิมฺหิ. (รู ๙๘)
(กำลังย่อมมีแก่เขา เหตุนั้น เขา ชื่อว่า เป็นผู้มีกำลัง). แปลง นฺตุ กับ สิ เป็น อา ด้วยสูตรว่า อา สิมฺหิ. (รู ๙๘)
#พาโล (คนพาล, คนโง่) พาล+สิ
#สาหสา (ผลุนผลัน, ร้ายกาจ, ป่าเถื่อน) สาหส+สฺมา
#วินฺทเต (ได้, ประสบ) √วิท-ลาเภ+อ+เต รุธาทิ. กัตตุ.
(+นิคคหิตอาคม, ในเพราะ ท แปลง อํ เป็น นฺ อันษรที่สุดวรรค ด้วยสูตรว่า วคฺคนฺตํ วา วคฺเค. รู ๔๙)
(+นิคคหิตอาคม, ในเพราะ ท แปลง อํ เป็น นฺ อันษรที่สุดวรรค ด้วยสูตรว่า วคฺคนฺตํ วา วคฺเค. รู ๔๙)
#ธนํ (ซึ่งทรัพย์) ธน+อํ
#กายสฺส (แห่งกาย) กาย+ส
#เภทา (เพราะการแตก, -ทำลาย) เภท+สฺมา
#ทุปฺปญฺโญ (ไม่มีปัญญา, ไร้ปัญญา) ทุปฺปญฺญ+สิ
#นิรยํ (นรก) นิรย+อํ
#โสปปชฺชติ: ตัดบทเป็น โส+อุปปชฺชติ (คนพาลนั้น+ย่อมเข้าถึง, ไปเกิด),
โส (...นั้น, เขา) ต+สิ, อุปปชฺชติ (เข้าถึง) อุป+√ปท-คติมฺหิ+ย+ติ ทิวาทิคณะ
โส (...นั้น, เขา) ต+สิ, อุปปชฺชติ (เข้าถึง) อุป+√ปท-คติมฺหิ+ย+ติ ทิวาทิคณะ
……………….
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen