26.03.2018

โลกนีติปาฬิแปล_๓.๗๒ หมวดบัณฑิต / วิถีชีวิตของคนพาล

#วิถีชีวิตของคนพาล#

๗๒.
น สาธุ พลวา พาโล,  สาหสา วินฺทเต ธนํ;
กายสฺส เภทา ทุปฺปญฺโญ, นิรยํ โสปปชฺชติ ฯ

„คนพาลมีอำนาจย่อมไม่เป็นประโยชน์,
คนพาลหาทรัพย์ด้วยวิธีป่าเถื่อน;
คนพาลนั้นเป็นคนไร้ปัญญา,
หลังตายไป เขาจะเข้าถึงนรก.“

(#โลกนีติ หมวดคนพาล คาถาที่ ๗๒ #กวิทัปปณนีติ ๒๑๒)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#น (ไม่, หามิได้) นิบาตบอกปฏิเสธ
#สาธุ (ดี, งาม, เป็นประโยชน์, ยังประโยชน์ให้สำเร็จ) นิบาต
#พลวา (มีกำลัง) พล+วนฺตุ ปัจจัยในตทัสสัตถิตัทธิต > พลวนฺตุ+สิ วิ. พลํ อสฺส อตฺถีติ พลวา. 
(กำลังย่อมมีแก่เขา เหตุนั้น เขา ชื่อว่า เป็นผู้มีกำลัง). แปลง นฺตุ กับ สิ เป็น อา ด้วยสูตรว่า อา สิมฺหิ. (รู ๙๘)
#พาโล (คนพาล, คนโง่) พาล+สิ
#สาหสา (ผลุนผลัน, ร้ายกาจ, ป่าเถื่อน) สาหส+สฺมา
#วินฺทเต (ได้, ประสบ) √วิท-ลาเภ+อ+เต รุธาทิ. กัตตุ. 
(+นิคคหิตอาคม, ในเพราะ ท แปลง อํ เป็น นฺ อันษรที่สุดวรรค ด้วยสูตรว่า วคฺคนฺตํ วา วคฺเค. รู ๔๙)
#ธนํ (ซึ่งทรัพย์) ธน+อํ
#กายสฺส (แห่งกาย) กาย+ส
#เภทา (เพราะการแตก, -ทำลาย) เภท+สฺมา
#ทุปฺปญฺโญ (ไม่มีปัญญา, ไร้ปัญญา) ทุปฺปญฺญ+สิ
#นิรยํ (นรก) นิรย+อํ
#โสปปชฺชติ: ตัดบทเป็น โส+อุปปชฺชติ (คนพาลนั้น+ย่อมเข้าถึง, ไปเกิด), 
โส (...นั้น, เขา) ต+สิ, อุปปชฺชติ (เข้าถึง) อุป+√ปท-คติมฺหิ+ย+ติ ทิวาทิคณะ

……………….

Keine Kommentare:

Kommentar veröffentlichen

กวิทัปปณนีติแปล_๓๕. ใครเล่าตายแล้วจะไม่เกิด

#ใครเล่าตายแล้วจะไม่เกิด# ๓๕. สชาโต เยน ชาเตน, ยาติ วํโส สมุนฺนตึ; ปริวตฺตินิสํสาเร, มโต โก วา น ชายเตฯ „ ความเป็นญาติกันด้วยการเกิดอันใด...