โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๒ หมวดราชา / โทษของการมีผู้นำมาก

#โทษของการมีผู้นำมาก#
๑๒๒.
พหโว ยตฺถ เนตฺตาโร, สพฺเพ ปณฺฑิตมานิโน;
สพฺเพ มหตฺตมิจฺฉนฺติ, เตสํ กมฺมํ วินสฺสติฯ

„ณ ที่ใด มีผู้นำหลายคน
ทุกคนล้วนถือตัวว่าฉลาด
แต่ละคนอยากจะเป็นใหญ่
ณ ที่นั้น การงานของพวกเขาย่อมฉิบหาย.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๒, #มหารหนีติ ๑๗๘)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#พหโว (มาก,  หลาย,​ เยอะ) พหุ+โย
#ยตฺถ = ยสฺมึ ฐาเน (ในที่ใด, ในประเทศใด...) ย+ถ สัพพนาม, หรือ นิบาต
#เนตฺตาโร  (ผู้นำ, หัวหน้า) เนตฺตุ+โย, ในมหารหนีติ เป็น เนตาโร.
#สพฺเพ  (ทั้งปวง, ทั้งหมด) สพฺพ+โย สัพพนาม
#ปณฺฑิตมานิโน (ถือตัวว่าเป็นบัณฑิต, มีมานะว่าเป็นบัณฑิต, -ผู้ฉลาด) ปณฺฑิต+มาน > ปณฺฑิตมาน+อี ปัจจัยในตทัสสัตถิตัทธิต.
#มหตฺตมิจฺฉนฺติ แยกบทเป็น มหตฺตํ (ความเป็นใหญ่, มหนฺต+ตฺต > มหตฺต+อํ) + อิจฺฉนฺติ (ย่อมปรารถนา,​ ต้องการ, √อิสุ+อ+อนฺติ ภูวาทิ.​ กัตตุ.)
#เตสํ (ของเขาเหลานั้น) ต+นํ สัพพนาม.
#กมฺมํ (กรรม,​ การงาน) กมฺม+สิ นป.
#วินสฺสติ (ย่อมพินาศ, ฉิบหาย,​ เสียหาย) วิ+√นส+ย+ติ ทิวาทิ. กัตตุ.


……………….