โลกนีติปาฬิแปล_๗.๑๕๑ หมวดเบ็ดเตล็ด / ควรรักโคดุจมารดาบิดา

#ควรรักโคดุจมารดาบิดา#
๑๕๑.
โคณา หิ สพฺพคิหีนํ, โปสกา โภคทายกา;
ตสฺมา หิ มาตา ปิตูว, มานเย สกฺกเรยฺย จฯ

„จริงอยู่ โคทั้งหลายเป็นผู้เลี้ยงดู
เป็นผู้ให้โภคทรัพย์แก่คฤหัสถ์ทั้งปวง
เพราะเหตุนั้น บุคคลพึงนับถือและ
สักการะดุจมารดาและบิดาเถิด.“

(#โลกนีติ หมวดเบ็ดเตล็ด คาถาที่ ๑๕๑, #กวิทัปปณนีติ ๓๒๗)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#โคณา (โค, วัว ท.) โคณ+โย
#หิ (จริงอยู่, ที่แท้, เพราะ) นิบาต
#สพฺพคิหีนํ (แห่งคฤหัสถ์ทั้งปวง, ผู้อยู้ครองเรือนทุกคน) สพฺพ+คิหิ > สพฺพคิหิ+นํ
#โปสกา (ผู้เลี้ยงดู) โปสก+โย
#โภคทายกา (ผู้ให้โภคทรัพย์) โภค+ทายก > โภคทายก+โย
#ตสฺมา หิ  (เพระเหตุนั้นแล) นิบาต
#มาตาปิตูว ตัดบทเป็น มาตาปิตุ+อิว, หรือแยกเป็น มาตา ปิตุ+อิว (ดุจมารดา ดุจบิดา, เหมือนพ่อและแม่)
#มานเย (นับถือ, บูชา) มาน+ณย+เอยฺย จุราทิ. กัตตุ.
#สกฺกเรยฺย (สัการะ, บูชา, ไหว้) สํ+√กร+โอ+เอยฺย ตนาทิ.​ กัตตุ.
#จ (ด้วย, และ) นิบาต

……………….