กวิทัปปณนีติแปล_๘. วิธีทำใจเมื่อศึกษาและปฏิบัติ

#วิธีทำใจเมื่อศึกษาและปฏิบัติ#
๘.
อชรามรํว ปญฺโญ, วิชฺชมตฺถญฺจ จินฺตเย;
คหิโต อิว เกเสสุ, มจฺจุนา ธมฺมมาจเรฯ

„ผู้ปัญญาเมื่อศึกษาหาความรู้
พึงทำตัวเสมือนว่าไม่รู้จักแก่จักตาย
แต่ถ้าประพฤติปฏิบัติธรรมละก็
พึงเป็นดุจพญามัจจุราชจับที่มวยผมเถิด.’

(#กวิทัปปณนีติ, หมวดบัณฑิต, คาถาที่ ๘, #นีติมัญชรี ๑๓)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#อชรามรํว ตัดบทเป็น อชรามรํ+อิว (เป็นดุจไม่แก่และไม่ตาย) ในนีติมัญชรี เป็น อชรามโรว แยกเป็น อชรา (ไม่แก่, ไม่เฒ่า) +อมร (ไม่ตาย, อมร, เป็นอมตะ)  > อชรามร+สิ = อชรามโร+อิว
#ปญฺโญ, (ผู้มีปัญญา) ปญฺญ+สิ
#วิชฺชมตฺถญฺจ ตัดบทเป็น วิชฺชํ+อตฺถํ+จ (ซึ่งวิชาและประโยชน์, ซึ่งประโยชน์คือวิชา)
#จินฺตเย (พึงคิด, คำนึง, จินตนาการ) √จินฺต+ณย+เอยฺย จุราทิ. กัตตุ.
#คหิโต อิว (ดุจถูกจับ, เหมือนถูกยึด) √คห+อิ+ต > คหิต+สิ, อิว (เพียงดัง, ราวกะ, ดุจ) นิบาตบอกอุปมา.
#เกเสสุ (ที่ผม ท.) เกส+สุ
#มจฺจุนา (อันมัจจุราช, อันความตาย) มจฺจุ+นา
#ธมฺมมาจเร ตัดบทเป็น ธมฺมํ+อาจเร (พึงประพฤติ ซึ่งธรรม) ธมฺม+อํ = ธมฺมํ, อา+√จร+อ+เอยฺย = อาจเร ภูวาทิ. กัตตุ.

……………….