โลกนีติปาฬิแปล_๑.๓๔ หมวดบัณฑิต_ทุกคนจะเก่งเท่ากันได้ฤา

#ทุกคนจะเก่งเท่ากันได้ฤา#

๓๔.

มณฺฑูเกปิ อุกฺเร สีเห, สูกเรปิ อุเห ทีเป;

พิฬาเร สทิเส พฺยคฺเฆ, สพฺพธีเร สิปฺปสเม ฯ

“หากกบบันลือสีหนาทได้เหมือนราชสีห์,

หมูจักจรลีได้เหมือนเสือดาว,

แมวเก่งกาจเหมือนเสือโคร่ง,

ปราชญ์ทุกคน คงมีความรู้เท่าเทียมกันแน่!.“

(#โลกนีติ หมวดบัณฑิต คาถาที่ ๓๔)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#มณฺฑูเกปิ (แม้กบ, หากเขียด) มณฺฑูเก+อปิ

#อุกฺเร (ส่งเสียง, บันลือ) อุกฺร+สฺมึ ศัพท์นี้ขออนุญาตเดาไปก่อนนะครับ.

#สีเห (สีหะ, ราชสีห์) สีห+สฺมึ

#สูกเรปิ (แม้หมู, หากสุกร) สูกเร+อปิ

#อุเห (ไป, เก่งกาจ, กำจัด) อุห+สฺมึ ศัพท์นี้ขออนุญาตเดาไปก่อนอีกเช่นกันครับ.

#ทีเป (เสือดาว; ประทีป, ตะเกียง; เกาะ, ทวีป; ที่พึ่ง; พระนิพพาน) ทีป+สฺมึ

#พิฬาเร (แมว, เสือปลา) พิฬาร+สฺมึ

#สทิเส (เช่นกับ, เหมือนกัน) สทิส+สฺมึ

#พฺยคฺเฆ (เสือโคร่ง, พยัคฆ์) พฺยคฺฆ+สฺมึ

#สพฺพธีเร (นักปราชญ์ทั้งหมด,​ ธีรชนทั้งปวง) สพฺพ+ธีร > สพฺพธีร+สฺมึ

#สิปฺปสเม (ผู้เสมอด้วยความรู้, มีศิลปะเสมอกัน -เท่าเทียกัน) สิปฺป+สม > สิปฺปสม+สฺมึ

.....ในคาถานี้มีศัพท์ที่เป็นชื่อของสัตว์รวม ๖ ชนิดคือ

มณฺฑูก (กบ) ป., สีห (ราชสีห์) ป., สูกร (หมู) ป., ทีป (เสือเหลือง, เสือดาว) ป., พิฬาร (แมว, เสือปลา) ป.,  
พฺยคฺฆ (เสืองโคร่ง) ป.

......ศัพท์เหล่านี้อาจมีคำไวพจน์ได้อีกหลายศัพท์ หรือ ศัพท์เดียวอาจความหมายได้อีกหลายอย่างก็ได้ 
ท่านที่สนใจสามารถค้นหาได้จากคัมภีร์อภิธานัปปทีปิกาเป็นต้น เพื่อพัฒนาความเป็นพหูสูตรให้ยิ่งๆ ขึ้นไปได้ครับ.

……………….