โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๕ หมวดราชา / เหตุคร่าชีวิตฉับพลัน

#เหตุคร่าชีวิตฉับพลัน ๖#
๑๒๕.
อคฺคิ อาโป อิตฺถี มูฬฺโห, สปฺโป ราชกุลานิ จ;
อปยนฺเต น คนฺตพฺพา, อจฺเจกปาณหารกาฯ

„ไฟ ๑ น้ำ ๑ สตรี ๑ คนหลง ๑
งู ๑ และราชตระกูลทั้งหลาย ๑
หกสิ่งนี้ ไม่ควรเข้าไปใกล้
อาจเป็นเหตุคร่าชีวิตฉับพลันได้.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๕, #มหารหนีติ ๒๐๔, #ธัมมนีติ ๒๑๒)

……………….

ศัพท์น่ารู้ :

#อคฺคิ (ไฟ) อคฺคิ+สิ
#อาโป (น้ำ) อาป+สิ
#อิตฺถี (หญิง, สตรี) อิตฺถี+สิ
#มุฬฺโห (คนหลง,​ คนโง่) มุฬฺห+สิ
#สปฺโป (งู) สปฺป+สิ
#ราชกุลานิ (ตระกูลแห่งพระราชา, ราชสกุล, ราชวงศ์) ราช+กุล > ราชกุล+โย
#จ (ด้วย, และ) นิบาตอรรถรวบรวม
#อปยนฺเตน หรือ อปยนฺเต น (? ไม่แน่ใจ) ในมหารหนีติ เป็น ปยตโนปคนฺตพฺโพ, ในธัมมนีติ เป็น ปยตโนว คนฺตพฺโพ, แม้ในโลกนีติไตรพากย์ ก็เป็น อปยนฺโต คนฺตพฺโพ. สรุปแล้วไม่แน่ใจว่า ฉบับไหนถูกหรือผิด ฉะนั้น จึงขออนุญาตติดไว้ก่อนครับ.
#คนฺตพฺพา (พึงไป, พึงถึง) คมุ+ตพฺพ ปัจจัยในกิจจกิตปัจจัย> คนฺตพฺพ+โย
#อจฺเจกปาณหารกา (เครื่องประหารชีวิตพิเศษ, อาวุธปลิดชีพที่ร้ายกาจ) อจฺเจก+ปาณ+หารก > อจฺเจกปาณหารก+โย. ในมหารหนีติและธัมมนีติ เป็น มจฺจุปาณหรานิติ, ส่วนในโลกนีติไตรพากย์ เป็น อจฺเจกปาณหารานิ.

……………….