โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๖ หมวดราชา / น สํสโย ไม่ต้องสงสัย!

#น สํสโย ไม่ต้องสงสัย!#
๑๒๖.
ปทุฎฺฐภริยสํวาโส, ปทุฎฺฐ จิตฺต ทาสโก;
สสปฺเป จ ฆเร วาโส, มจฺจุ เอว น สํสโยฯ

„การอยู่ร่วมกับภริยาดุร้าย ๑
มีทาสรับใช้ใจเหี้ยมโหด ๑
และการอยู่ในเรือนทีมีอสรพิษ ๑
ทั้งสามนี้ ตายแน่นอน ไม่ต้องสงสัย.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๖, #ธัมมนีติ ๑๘๒, #จาณักยนีติ ๔๓)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๕ หมวดราชา / เหตุคร่าชีวิตฉับพลัน

#เหตุคร่าชีวิตฉับพลัน ๖#
๑๒๕.
อคฺคิ อาโป อิตฺถี มูฬฺโห, สปฺโป ราชกุลานิ จ;
อปยนฺเต น คนฺตพฺพา, อจฺเจกปาณหารกาฯ

„ไฟ ๑ น้ำ ๑ สตรี ๑ คนหลง ๑
งู ๑ และราชตระกูลทั้งหลาย ๑
หกสิ่งนี้ ไม่ควรเข้าไปใกล้
อาจเป็นเหตุคร่าชีวิตฉับพลันได้.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๕, #มหารหนีติ ๒๐๔, #ธัมมนีติ ๒๑๒)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๔ หมวดราชา / บูชาถูกวิธีย่อมมีผล

#บูชาถูกวิธีย่อมมีผล#

๑๒๔.

ปิฎฺฐิโตกฺกํ นิเสเวยฺย, กุจฺฉินาว หุตาสนํ;

สามิกํ สพฺพภาเคน, ปรโลกํ อโมหวา ฯ

„พึงบูชาตะวันโดยข้างหลัง

พึงบูชาไฟ ด้วยท้อง(ด้านหน้า)นั่นเทียว

พึงบูชาเจ้านาย ด้วยกายทั้งปวง

คนไม่งมงาย พึงบูชาโลกหน้าเถิด.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๔, #ธัมมนีติ ๙๑, #มหารหนีติ ๑๙๓)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๓ หมวดราชา / ผู้ทรงพระปรีชาญาณ

#ผู้ทรงพระปรีชาญาณ#
๑๒๓.
อายํ ขยํ สยํ ชญฺญา, ราชา สยํ กตากตํ;
นิคฺคเห นิคฺคเหตพฺพํ, ปคฺคเห ปคฺคหารหํฯ

“พระราชาทรงทราบความเจริญ
และเสื่อมด้วยพระองค์เอง,
ทรงทราบพระกรณียกิจที่ทรงทำแล้ว
หรือมิได้กระทำแล้วด้วยพระองค์เอง;
ทรงข่มบุคคลที่ควรข่ม,
และทรงยกย่องบุคคลที่ควรยกย่อง.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๓, #ธัมมนีติ ๑๘๖, #มหารหนีติ ๒๕๑, #กวิทัปปณนีติ ๒๖๑, #ขุ. ชา. ๒๗/๒๔๔๒ เตสกุณชาดก)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๒ หมวดราชา / โทษของการมีผู้นำมาก

#โทษของการมีผู้นำมาก#
๑๒๒.
พหโว ยตฺถ เนตฺตาโร, สพฺเพ ปณฺฑิตมานิโน;
สพฺเพ มหตฺตมิจฺฉนฺติ, เตสํ กมฺมํ วินสฺสติฯ

„ณ ที่ใด มีผู้นำหลายคน
ทุกคนล้วนถือตัวว่าฉลาด
แต่ละคนอยากจะเป็นใหญ่
ณ ที่นั้น การงานของพวกเขาย่อมฉิบหาย.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๒, #มหารหนีติ ๑๗๘)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๑ หมวดราชา / น สาธุ..ไม่ดีนะ!

#น สาธุ ไม่ดีนะ#
๑๒๑.
อลโส คิหี กามโภคี น สาธุ, 

อสญฺญโต ปพฺพชิโต น สาธุ;
ราชา อนิสมฺมการี น สาธุ, 

ปณฺฑิโต โกธโน ตํปิ น สาธุฯ

„คฤหัสถ์ ยังบริโภคกาม เกียจคร้าน ไม่ดี,
เป็นบรรพชิต  ไม่สำรวม ไม่ดี;
พระราชา ทำโดยไม่ใคร่ครวญ ไม่ดี,
เป็นบัณฑิต ยังโกรธเคือง ข้อนั้น ก็ไม่ดี.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๑, #กวิทัปปณนีติ ๒๖๐, #ขุ. ชา. ๒๗/๖๒๘, รถลัฏฐิชาดก ๗๐๕ มณิกุณฑลชาดก, ๑๔๗๑ ภูริปัญหาชาดก, ๒๑๗๕ โสมนัสสชาดก)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๒๐ หมวดราชา / คนพูดแล้วไม่คืนคำ ๓ พวก

#คนพูดแล้วไม่คืนคำ ๓ พวก#
๑๒๐.
สกึ วทนฺติ ราชาโน, สกึ สมณพฺราหฺมณา;
สกึ สปฺปุริสา โลเก, เอส ธมฺโม สนนฺตโนฯ

"พระราชาทั้งหลายตรัสแล้วไม่คืนคำ,
สมณะและพราหมณ์กล่าวแล้วไม่กลับคำ;
สัตบุรุษทั้งหลายในโลกกล่าวแล้วไม่คืนคำ,
นี้เป็นธรรมเนียมสืบเนื่องมาแต่โบราณ.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๒๐, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๙, #นรทักขทีปนี ๑๔๒)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๙ หมวดราชา / คุณธรรมของผู้นำ

#คุณธรรมของผู้นำ#
๑๑๙.
ขมา ชาคริยุฎฺฐานํ, สํวิภาโค ทยิกฺขณา;
นายกสฺส คุณา เอเต, อิจฺฉิตพฺพา สตํ สทาฯ

“คุณธรรมของผู้นำ ทั้ง ๔ อย่างเหล่านี้ คือ
ความอดทน ๑ ความขยันตื่นตัวอยู่เสมอ ๑
การจำแนกแจกปันให้ทานอย่างทั่วถึง ๑
และ ความกรุณาเอ็นดู ๑ อันผู้นำที่-
ประเสริฐ พึงปรารถนาในกาลทุกเมื่อ.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๙, #มหารหนีติ ๑๙๐, #ธัมมนีติ ๒๖๙, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๘)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๘ หมวดราชา / พลังแห่งชีวิต

#พลังแห่งชีวิต#
๑๑๘.
ปกฺขีนํ พลมากาโส, มจฺฉานมุทกํ พลํ;
ทุพฺพลสฺส พลํ ราชา, กุมารานํ รุทํ พลํฯ

„หมู่ปักษา มีท้องฟ้า เป็นกำลัง,
ฝูงมัจฉา มีธารา เป็นกำลัง;
หมู่เสนาที่อ่อนล้า มีพระราชา เป็นกำลัง,
เหล่ากุมารา มีน้ำตา เป็นกำลัง.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๘, #ธัมมนีติ ๑๕๒, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๗, #จาณักยนีติ ๓๗)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๗ หมวดราชา / ผู้ควรเสียหาย 4

#ผู้ควรเสียหาย ๔#
๑๑๗.
นฏฺโฐ ยติ อสนฺตุฏฺโฐ, สนฺตุฏฺโฐ จ มหีปติ;
ลชฺชา จ คณิกา นฎฺฐา, นิลฺลชฺชา กุลธีติกาฯ

„พระภิกษุ ไม่สันโดษ ก็เสียหาย
พระราชา สันโดษ ก็เสียหาย 

หญิงขายบริการ ขี้อาย ก็เสียหาย
กุลสตรี ไม่มีความอาย ก็เสียหาย.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๗, #ธัมมนีติ ๓๕๖, #มหารหนีติ ๑๘๐, #กวิทัปปณนีติ ๓๐๕, #จาณักยนีติ ๘๐)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๖ หมวดราชา / สร้างฝันให้เป็นจริง

#สร้างฝันให้เป็นจริง#
๑๑๖.
ธนมิจฺเฉยฺย วาณิชฺโช, วิชฺชมิจฺเฉ ภเช สุตํ;
ปุตฺตมิจฺเฉ ตรุณิตฺถึ, ราชามจฺจํ วสํ คเมฯ

อยากมั่งมีให้เป็นพ่อค้า
อยากมีวิชา ต้องคบผู้รู้
อยากมีลูก ต้องมีเมียสาว
อยากเป็นราชอำมาตย์
ต้องคบหาราชปุโรหิต.

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๖, #ธัมมนีติ ๒๒๓, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๖)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๕ หมวดราชา / สูญเปล่า ๔ อย่าง

#สูญเปล่า ๔ อย่าง#
๑๑๕.
อปุตฺตกํ ฆรํ สุญฺญํ, รฎฺฐํ สุญฺญํ อราชกํ;
อสิปฺปสฺส มุขํ สุญฺญํ, สพฺพสุญฺญํ ทลิทฺทกาฯ

 „เรือนที่ไร้บุตรน้อย  ก็สูญเปล่า,
ประเทศที่ไร้พระราชา ก็สูญเปล่า
คำพูดของคนที่ไร้ปัญญา ก็สูญเปล่า
ความเป็นคนจน(ด้วยศรัทธา)
ชื่อว่า สูญเปล่าโดยประการทั้งปวง.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๕, #ธัมมนีติ ๒๖๔, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๕, #จาณักยนีติ ๔๗)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๔ หมวดราชา / สถานที่ไม่ควรพักอาศัย

#สถานที่ไม่ควรพักอาศัย#
๑๑๔.
ยสฺมึ ปเทเส น มาโน, น เปมํ น จ พนฺธวา;
น จ วิชฺชาคโม โกจิ, น ตตฺถ ทิวสํ วเสฯ

„ณ สถานที่ใดไม่มีความนับถือกัน,
ไม่มีความรักให้กัน ไม่มีเพื่อนพ้อง;
และไม่มีการเรียนวิชาความรู้ที่เป็นประโยชน์,
ณ สถานที่นั้น ไม่ควรอยู่นานสิ้นวันหนึ่ง.

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๔, #ธัมมนีติ-๘๒, #มหารหนีติ ๖๙, #กวิทัปปณนีติ ๑๑๗, #จาณักยนีติ ๓๗)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๓ หมวดราชา / สถานที่ไม่น่าอยู่

#สถานที่ไม่น่าอยู่#
๑๑๓.
ธนวา สุตวา ราชา, นที เวชฺโช จิเม ปญฺจ;
ยตฺถ เทเส น วิชฺชนฺติ, น ตตฺถ ทิวสํ วเสฯ

„สิ่งทั้ง ๕ เหล่านี้ คือ คนมีทรัพย์ ๑
นักปราชญ์ ๑ พระราชา ๑
แม่น้ำ ๑ และนายแพทย์ ๑
ย่อมไม่มี ในประเทศใด
ในประเทศนั้นไม่ควรอยู่สิ้นวันหนึ่ง.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๓, #ธัมมนีติ-๘๑,, #มหารหนีติ ๗๐, #กวิทัปปณนีติ ๑๑๘, #จาณักยนีติ ๓๖)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๑๑๒ หมวดราชา / การนอนบอกฐานะ

๖. ราชกณฺโฑ

#การนอนบอกฐานะ#
๑๑๒.
เอกยามํ สเย ราชา, ทฺวิยามญฺเญว ปณฺฑิโต;
ฆราวาโส ติยามํว, จตุยามํ ตุ ยาจโกฯ

“พระราชาบรรทมชั่วหนึ่งยาม,
บัณฑิตนอนเพียงสองชั่วยาม,
ชาวบ้าน นอนประมาณสามชั่วยาม,
ส่วนยาจกชน นอนตลอดสี่ชั่วยามนั่นเทียว.“

(#โลกนีติ หมวดราชา คาถาที่ ๑๑๒, #ธัมมนีติ ๑๘๗, #กวิทัปปณนีติ ๒๕๔)

โลกนีติปาฬิแปล_๖.๐ ราชกัณฑ์ (ปาฬิ ๒๖ คาถา)

๖. ราชกณฺโฑ

๑๑๒.

เอกยามํ สเย ราชา, ทฺวิยามญฺเญว ปณฺฑิโต;

ฆราวาโส ติยามํว, จตุยามํ ตุ ยาจโกฯ

๑๑๓.

ธนวา สุตวา ราชา, นที เวชฺโช จิเม ปญฺจ;

ยตฺถ เทเส น วิชฺชนฺติ, น ตตฺถ ทิวสํ วเสฯ

๑๑๔.

ยสฺมึ ปเทเส น มาโน, น เปมํ น จ พนฺธวา;

น จ วิชฺชาคโม โกจิ, น ตตฺถ ทิวสํ วเสฯ

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๑๑ หมวดหญิง / ทางเสื่อมของคนแก่

#ทางเสื่อมของคนแก่#
๑๑๑.
อติกฺกนฺตวโย โปโส, อาเนติ ติมฺพรุตฺถนึ*;
ตสฺสา อิสฺสา น สุปติ*, ตํ ปราภวโต มุขํฯ

„ชายแก่ได้หญิงรุ่นสาวมาเป็นภริยา
ย่อมนอนไม่หลับ เพราะความ
หึงหวงหญิงรุ่นสาวนั้น
ข้อนั้นเป็นทางของคนเสื่อม(อย่างหนึ่ง).“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๑๑, #สุตตันตนีติ ๑๒, #ขุ. สุ. ๒๕/๓๐๔)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๑๐ หมวดหญิง / หากชายอยากเป็นชายทุกชาติ

#หากชายอยากเป็นชายทุกชาติ#
๑๑๐.
โย อิจฺเฉ ปุริโส โหตุํ, ชาตึ ชาตึ ปุนปฺปุนํ;
ปรทารํ วิวชฺเชยฺย, โธตปาโทว กทฺทมํฯ

“ชายใดปรารถนาเกิดเป็นชาย,
ติดต่อกันทุกชาติไป
ชายนั้นพึงละเว้นลูกเมียผู้อื่น,
เหมือนคนล้างเท้าแล้ว เว้นโคลนตม ฉะนั้น.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๑๐, #ขุ. ชา. ๒๘/๘๖๕ มหานารทกัสสปชาดก)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๙ หมวดหญิง / หากหญิงอยากเกิดเป็นชาย

#หากหญิงอยากเกิดเป็นชาย#
๑๐๙.
ยา อิจฺเฉ ปุริโส โหตุํ, ชาตึ ชาตึ ปุนปฺปุนํ;
สามิกํ อปจาเยยฺย, อินฺทํว ปาริจาริกาฯ
“หญิงใดปรารถนาเกิดเป็นชาย,
ติดต่อกันทุกชาติไป;
หญิงนั้นควรคารพปฏิบัติสามี,
ดุจนางฟ้าปฏิบัติต่อพระอินทร์ ฉะนั้น.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๙, #ขุ. ชา. ๒๘/๘๖๕ มหานารทกัสสปชาดก)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๘ หมวดหญิง / หญิงงามเป็นประธาน

#หญิงงามประธาน#
๑๐๘.
สรทํ อุตุ กาลานํ, ภริยานํ รูปวตี,
เชฏฺโฐ ปธานํ ปุตฺตานํ, ทิสานํ อุตฺตราทิสาฯ

“บรรดาฤดูทั้งหลาย ฤดูสารท์ เป็นประธาน,
บรรดาภริยาทั้งหลาย ภริยาที่มีรูปงาม เป็นประธาน,
บรรดาบุตรทั้งหลาย บุตรคนโต เป็นประธาน,
บรรดาทิศทั้งหลาย ทิศอุดร เป็นประธาน.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๘)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๗ หมวดหญิง / ลักษณะหญิงงาม

#ลักษณะหญิงงาม#
๑๐๗.
สามา มิคกฺขี ตนุมชฺฌคตฺตา,
สูรู สุเกสี สมทนฺตปนฺตี;
คมฺภีรนาภี ยุวตี สุสีลี,
หีเน กุเล ชาตาปิ วิวาหฺยาฯ

„หญิงที่มีผิวงาม มีตาคมดุจเนื้อทราย
เอวบางร่างน้อย มีขาเรียวงาม
มีผมดำเงางาม มีฟันเรียบเสมอ 
มีสะดือเว้าใน ยังวัยสาว และมีกิริยามารยาทงาม
แม้เกิดในตระกูลต่ำ ก็ควรแต่งงานด้วย.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๗, #ธัมมนีติ ๑๕๗)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๖ หมวดหญิง / นารีผู้ประเสริฐ

#นารีผู้ประเสริฐ#
๑๐๖.
ภุตฺเตสุ มณฺเฑสุ ชนีว กนฺตินี,
คุยฺเห จ ฐาเน ภคินีว หิริณี;
กมฺเมสุ ปตฺเตสุ กโรติ ทาสีว,
ภเยสุ มนฺตี สยเนสุ รามเย;
รูปีสุ สิกฺขี กุปเนสุ ขนฺตินี,
สา นารี เสฎฺฐาติ วทนฺติ ปณฺฑิตา;
กายสฺส เภทา จ ทิเว ภเวยฺย สาฯ

หญิงใดผู้น่ารักเป็นดุจมารดาในเวลากิน เวลาแต่งตัว
มีความละอายเป็นดุจน้องสาวเมื่ออยู่ในที่ลับตา
กระทำการงานที่มาถึงแล้วดุจนางทาสี
เป็นที่ปรึกษาเวลามีภัย ให้ความเย็นใจเวลานอน
หมั่นศึกษาสิ่งที่ดีงาม อดกลั้นได้เวลาโกรธ
หญิงนั้นเหล่านักปราชญ์เรียกว่า นารีผู้ประเสริฐ,
และหลังจากที่ตายไป เธอพึงเกิดในสวรรค์.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๖)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๕ หมวดหญิง / แม้มีบุตรเป็นร้อยก็ควรทิ้ง

#แม้มีบุตรเป็นร้อยก็ควรทิ้ง#
๑๐๕.
วิวาทสีลึ อุสูยภาณินึ,
สมฺปสฺสตณฺหึ พหุปากภุตฺตินึ;
อคฺคนฺตภุตฺติํ ปรเคหวาสินึ,
นารึ จเช ปุตฺตสตมฺปิ ปุมาฯ

„ผู้หญิงที่มักก่อการวิวาท
ขี้ริษยาและพูดมาก
เห็นอะไรอยากได้ไปหมด
รักประทานมาก
ชอบใช้ของแพง มักค้างแรมบ้านคนอื่น
ถึงมีลูกเป็นร้อย ผู้ชายก็ควรทิ้ง.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๕, #ธัมมนีติ ๑๖๙)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๔ หมวดหญิง / แม้น้ำ ป่าไม้ และผู้หญิง

#แม่น้ำ ป่าไม้ และผู้หญิง#
๑๐๔.
สพฺพา นที วงฺกนที, สพฺเพ กฎฺฐมยา วนา;
สพฺพิตฺถิโย กเร ปาปํ, ลภมาเน นิวาตเกฯ

„แม่น้ำทุกสาย ล้วนคดเคี้ยว
ป่าไม่ทุกป่า ล้วนมีตนไม้
เมื่อได้โอกาสในที่ลับตา
ผู้หญิงทุกคน ย่อมทำกรรมอันลามก.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๔, #กวิทัปปณนีติ ๒๙๗ #ขุ. ชา. ๒๘/๓๐๖ กุณาลชาดก)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๓ หมวดหญิง / ช้างเท้าหน้า ช้างเท้าหลัง

#ช้างเท้าหน้า-ช้างเท้าหลัง#
๑๐๓.
ปตินา ชนิโต โภโค, อิตฺถิยาว สํโคปิโต;
ปุริโสว หิ ปธาโน, อิตฺถี สุตฺตํว สูจิยาฯ

“โภคสมบัติอันสามีหามาได้แล้ว,
ภริยานั้นเทียวต้องเก็บรักษาให้ดี,
ที่แท้ ผู้ชายนั้นเทียวเป็นผู้นำ(ครอบครัว),
ส่วนผู้หญิงเป็นดุจด้ายร้อยเข็มไว้ ฉะนั้น.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๓)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๒ หมวดหญิง / จันทร์ไร้ราตรี สตรีไร้คู่

#จันทร์ไร้ราตรี สตรีไร้คู่#
๑๐๒.
น รตฺติ วินา จนฺทิมา, วีจึ วินา จ อณฺณโว;
หํสํ วินา โปกฺขรณี, ปตึ กญฺญา จ โสภเตฯ

“พระจันทร์ปราศจากราตรี ย่อมไม่งาม,
ท้องทะเลปราศจากคลื่น ย่อมไม่งาม,
สระโบกขรณี ขาดหมู่หงส์ ย่อมไม่งาม,
กุลสตรีปราศจากสามี ย่อมไม่งาม.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๒, #กวิทัปปณนีติ ๓๐๔, #ธัมมนีติ ๒๖๑)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๑ หมวดหญิง / วิธีปราบคน

#วิธีปราบคน#
๑๐๑.
ทุชฺชนํ ปหารา ทเม, มิตฺตํ ทเม อภาณิกา;
อิตฺถิญฺจ พฺยสนา ทเม, ราคินํ อปฺปโภชนาฯ

“ปราบทุรชน โดยการโปยตี,
ปราบมิตร โดยการไม่พูดด้วย,
ปราบหญิง โดยให้รับความวิบัติ,
ปราบคนมีราคะ ด้วยการจำกัดอาหาร.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๑)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๑๐๐ หมวดหญิง / ผู้มีเล่ห์เหลี่ยมมาก

#ผู้มีเล่ห์เหลี่ยมมาก#
๑๐๐.
ทฺวตฺติปติกา นารี จ, ภิกฺขุ ทฺวตฺติวิหาริโก;
ทฺวตฺติปาสมุตฺโต ปกฺขี, กตมายา พหูตราฯ

“หญิงเคยผ่านสามีแล้วสองสามคน ๑,
พระภิกษุเคยอยู่จำวัดแล้วสองสามวัด ๑,
นกตัวที่หลุดจากบ่วงแล้วสองสามครั้ง ๑,
ทั้ง ๓ พวกนี้ ชื่อว่า มีเล่ห์เหลี่ยมมาก.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๑๐๐, #กวิทัปปณนีติ ๓๐๓)

โลกนีติปาฬิแปล_๕.๙๙ หมวดหญิง / ควรยกย่องให้กำลังใจกัน

#ควรยกย่องให้กำลังใจกัน#
๙๙.
ชิณฺณมนฺนํ ปสํเสยฺย, ทารญฺจ คตโยพฺพนํ;
รณา ปุนาคตา สูรํ, สสฺสญฺจ เคหมาคตํฯ

„ควรยกย่องมารดาผู้แก่ชรา
ควรยกยอภริยาผู้เริ่มผ่านวัยสาว.
ควรยกย่องหหารกล้าผู้กลับจากสนามรบ
ควรชมเชยข้าวกล้าที่นำมาสู่เรือน.“

(#โลกนีติ หมวดหญิง คาถาที่ ๙๙, #ธัมมนีติ ๓๖๓, #มหารหนีติ ๑๘๔, #กวิทัปปณนีติ ๓๐๒, #จาณักยนีติ ๗๙)